Zostało uruchomionych kilkanaście programów wsparcia przeznaczonych na inwestycje w efektywność energetyczną domów jednorodzinnych. Warto wymienić te najistotniejsze, które obejmują kompleksową termomodernizację, a są nimi programy Czyste Powietrze, Czyste Powietrze Plus oraz ulga termomodernizacyjna. Z tych programów można uzyskać różnorodne formy dofinansowania, które wspierają koszty związane z termomodernizacją, takie jak dotacje, preferencyjne kredyty czy ulgi podatkowe.
Ulga termomodernizacyjna
Ulga termomodernizacyjna umożliwia odliczenie od dochodów wydatków związanych z termomodernizacją, przy czym czas realizacji tego odliczenia wynosi maksymalnie 3 lata. W ramach ulgi termomodernizacyjnej możliwe jest odliczenie do kwoty 53 000 zł od podstawy do opodatkowania. Warto zauważyć, że każdy współwłaściciel domu ma prawo do skorzystania z tej ulgi. Oznacza to, że w przypadku, gdy dom jest wspólną własnością małżonków, mogą oni łącznie odliczyć nawet 106 000 zł.
Ulga termomodernizacyjna może zostać odliczona w zeznaniu podatkowym od:
- dochodu opodatkowanego zgodnie ze skalą podatkową,
- dochodu opodatkowanego stawką podatku liniowego,
- przychodu podlegającego opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Aby móc uwzględnić wydatki na termomodernizację domu, konieczne jest posiadanie faktur VAT potwierdzających te wydatki. Faktura musi być wystawiona na właściciela domu, a w przypadku wspólnoty majątkowej, na jednego ze współwłaścicieli. Prace termomodernizacyjne muszą zostać zakończone w ciągu trzech lat od poniesienia pierwszego kosztu.
Program Czyste Powietrze
Na początku stycznia 2024 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało o zaprzestaniu wypłat dotacji z programu Czyste Powietrze, co miało miejsce w połowie grudnia 2023 roku. Spowodowane to było wyczerpaniem środków zarówno w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska, jak i w funduszach wojewódzkich. Ministerstwo podało, że zaległości wynosiły 300 milionów złotych, a liczba oczekujących wniosków sięgnęła 23 tysięcy.
Jednak 31 stycznia minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, ogłosiła wznowienie wypłat dotacji dla uczestników programu. Dodatkowo zaznaczyła, że wszystkie zaległe płatności zostały uregulowane.
Program Czyste Powietrze został wprowadzony w 2019 roku, lecz w 2023 roku przeszedł aktualizację, zwiększając dostępne środki na projekty termomodernizacyjne. W 2024 roku również przewidziano kolejne zmiany w ramach tego programu.
Kto może otrzymać dotację z programu Czyste Powietrze?
Osoba fizyczna, która jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego albo wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z własną księgą wieczystą, może uzyskać bezzwrotną dotację na docieplenie swojego domu.
Głównym celem tego programu jest zmodernizowanie systemów grzewczych poprzez zastąpienie przestarzałych kotłów na paliwa stałe nowoczesnymi urządzeniami. Istnieje opcja uzyskania dofinansowania wyłącznie na ocieplenie budynku, lecz jego wysokość jest niższa w porównaniu do sytuacji, gdy inwestor zdecyduje się połączyć obie inwestycje. Największe sumy wsparcia są przeznaczone dla tych, którzy zainstalują pompę ciepła wraz z fotowoltaiką oraz podejmą inne działania z zakresu termomodernizacji.
W programie istnieją trzy poziomy wsparcia finansowego, które są uzależnione od dochodów. Dotację bezzwrotną na ocieplenie budynku można otrzymać w następujących wysokościach:
- Na poziomie podstawowym - 50% kosztów kwalifikowanych.
- Na poziomie podwyższonym - 75% kosztów kwalifikowanych.
- Na najwyższym poziomie - 100% kosztów kwalifikowanych.
Kwota dotacji w programie Czyste Powietrze
Nawet najbardziej skomplikowane projekty mogą otrzymać wsparcie finansowe sięgające nawet 135 tysięcy złotych, jednak konieczna jest wymiana źródła ciepła na pompę ciepła. W przypadku decyzji o zastosowaniu innego systemu ogrzewania, dotacja wynosi 115 tysięcy złotych. Ponadto przewidziano dodatkowe wsparcie finansowe w wysokości 1200 złotych na przeprowadzenie obowiązkowego audytu energetycznego.
Wysokość wsparcia finansowego zależy od dwóch czynników: zakresu planowanej inwestycji oraz dochodu wnioskodawcy. Osoby, których miesięczny dochód na osobę wynosi:
- 1090 zł w gospodarstwie wieloosobowym,
- 1526 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
mogą starać się o najwyższą dostępną kwotę wsparcia.
Natomiast osoby o niższych dochodach, których średnie miesięczne dochody na osobę nie przekraczają:
- 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
- 1894 zł w gospodarstwie wieloosobowym,
mogą otrzymać wsparcie finansowe na poziomie od 59 tysięcy złotych (jeśli decydują się na termomodernizację bez kompleksowego zakresu) do 99 tysięcy złotych (w przypadku kompleksowej termomodernizacji).
Standardowy poziom wsparcia finansowego jest dostępny dla osób, których roczny dochód na osobę nie przekracza 135 tysięcy złotych. W ramach tego programu można otrzymać dotacje w wysokości od 41 tysięcy do 66 tysięcy złotych.
Program Czyste Powietrze Plus
Program Czyste Powietrze Plus skierowany jest do osób o niskich i najniższych dochodach, czyli na II, III i IV poziomie dofinansowania. W tej odmianie programu istnieje opcja składania wniosków o prefinansowanie inwestycji. Po złożeniu wniosku wraz z umowami zawartymi z maksymalnie trzema wykonawcami pierwsza część dotacji na ocieplenie domu - stanowiąca 50% przysługującego limitu - zostanie przekazana na konto wykonawcy, co umożliwi mu rozpoczęcie prac. Pozostała część dotacji na ocieplenie domu zostaje przelana na konto inwestora po złożeniu wniosku o zakończenie inwestycji oraz po jej rozliczeniu.
Pieniądze są przekazywane przed rozpoczęciem prac związanych z termomodernizacją, pod warunkiem podpisania umowy z firmą wykonawczą. W ramach tej procedury wniosek o dofinansowanie jest oceniany w ciągu 14 dni od jego złożenia, po czym w ciągu kolejnych 14 dni następuje częściowa wypłata środków na konto wykonawcy.
Beneficjent może zawrzeć maksymalnie 3 umowy z wykonawcami wraz z wnioskiem o dofinansowanie z prefinansowaniem. Dotacja w wysokości do maksymalnie 50% jest przekazywana na konto wykonawcy w ciągu miesiąca od złożenia wniosku o dofinansowanie lub 14 dni przed planowanym rozpoczęciem inwestycji.