Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Zasiedzenie to instytucja prawna, która pozwala osobie faktycznie władającej nieruchomością nabyć do niej prawo własności. Dzieje się tak, gdy użytkownik nie ma formalnego tytułu własności, ale przez odpowiednio długi czas zachowuje się jak prawowity właściciel. Zasiedzenie dotyczy:
- Działek
- Domów i budynków
- Służebności (np. prawa przejazdu przez cudzy grunt)
Terminy zasiedzenia. Dobra i zła wiara
Czas oczekiwania na zasiedzenie zależy od intencji użytkownika nieruchomości:
- 20 lat: To okres, który musi upłynąć, jeśli użytkownik działał w dobrej wierze. Oznacza to, że był on przekonany o swoim prawie do nieruchomości, np. kupił ją w przekonaniu, że transakcja była legalna, mimo iż formalnie nie nabył własności.
- 30 lat: Taki czas jest konieczny, jeśli użytkownik działał w złej wierze. W tym przypadku wiedział on, że nie jest właścicielem nieruchomości, ale mimo to zarządzał nią i korzystał z niej jak właściciel.
Nie wystarczy po prostu mieszkać na nieruchomości. Trzeba zachowywać się jak właściciel, czyli:
Płacić podatki od nieruchomości.
- Dbać o budynki i teren (np. remontować, sprzątać, konserwować).
- Korzystać z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem (np. uprawiać ziemię, jeśli to działka rolna).
- Nie uznawać innego właściciela ani jego praw do nieruchomości.
Jak udowodnić zasiedzenie przed sądem?
Zasiedzenie nie następuje automatycznie. Osoba, która chce nabyć nieruchomość przez zasiedzenie, musi złożyć wniosek do sądu rejonowego właściwego dla położenia nieruchomości i przedstawić solidne dowody. Potrzebujesz:
Potwierdzeń opłat (np. podatków od nieruchomości, rachunków za media).
- Zeznań świadków (np. sąsiadów, którzy potwierdzą ciągłe i samoistne posiadanie).
- Zdjęć lub innych dokumentów, które dokumentują użytkowanie i prace na nieruchomości.
- Innych dowodów potwierdzających ciągłe i nieprzerwane posiadanie.
Sąd w takim postępowaniu jedynie potwierdza, że zasiedzenie już nastąpiło – nie "nadaje" własności. Jest to formalne uznanie stanu faktycznego, który powstał w wyniku upływu czasu i spełnienia warunków.
Kiedy możesz stracić nieruchomość?
Jeśli jesteś formalnym właścicielem nieruchomości, ale przez wiele lat pozwalasz komuś bezumownie korzystać z Twojego gruntu lub nie reagujesz na działania sąsiada na Twoim terenie, ryzykujesz utratę własności przez zasiedzenie. Aby temu zapobiec i przerwać bieg zasiedzenia, musisz podjąć aktywne kroki, takie jak:
- Wysłanie wezwania do opuszczenia terenu.
- Żądanie opłat za bezumowne korzystanie z nieruchomości.
- Skierowanie sprawy do sądu (np. o wydanie nieruchomości, o zapłatę).
- Podjęcie innych działań wskazujących na to, że nie godzisz się na posiadanie Twojej nieruchomości przez inną osobę (np. fizyczne zabezpieczenie terenu, remonty).
Koszty związane z zasiedzeniem
Mimo że zasiedzenie samo w sobie jest nieodpłatnym sposobem nabycia własności, wiąże się z pewnymi kosztami sądowymi i podatkowymi. Opłata sądowa za wniosek o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie wynosi 2000 zł. Opłata za zasiedzenie służebności gruntowej (np. prawa przejazdu) to 200 zł. Istnieje możliwość ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych w przypadku trudnej sytuacji finansowej. Po uzyskaniu prawomocnego orzeczenia sądu, osoba, która nabyła nieruchomość przez zasiedzenie, musi również liczyć się z koniecznością zapłaty podatku.