NIK: Gminy nie mają środków na lokale zastępcze i tymczasowe

Jak informuje NIK, niewywiązywanie się z obowiązku zapewnienia lokali socjalnych i pomieszczeń tymczasowych powoduje, że gminy muszą płacić wysokie odszkodowania. Tymczasem kolejka oczekujących na takie lokum wydłuża się. Na koniec 2013 roku lokali socjalnych w skontrolowanych gminach było prawie dwa razy mniej niż oczekujących. Taka sytuacja może powodować zwiększenie grupy osób bezdomnych - ocenia Najwyższa Izba Kontroli.

Zgodnie z przepisami gminy muszą zaspokajać potrzeby mieszkaniowe osób w trudnej sytuacji życiowej, jednak w praktyce nie mają na to wystarczających środków. Lokale socjalne są najczęściej przyznawane na podstawie wniosków o najem oraz sądowych wyroków eksmisyjnych.

Jeśli zgodnie z wyrokiem sądu gmina nie zapewni lokalu, musi płacić odszkodowanie właścicielowi mieszkania zajmowanego przez osobę z wyrokiem eksmisji. Dodatkowo gminy mają prawny obowiązek zapewnienia pomieszczenia tymczasowego dłużnikom, którym zgodnie z wyrokiem sądu nie przysługuje lokal socjalny.

Gminy nie mają jednak zagwarantowanych środków na pozyskanie takich pomieszczeń. W efekcie często nie są w stanie zagwarantować eksmitowanym pomieszczeń tymczasowych, co oznacza, że - tak jak w przypadku lokali socjalnych - muszą płacić odszkodowania.

NIK wnioskuje między innymi o rozszerzenie uprawnień gmin do weryfikacji - w trakcie trwania umowy najmu - zasadności przyznanej pomocy mieszkaniowej. Chodzi o to, by gminy sprawdzały, czy lokale komunalne nie są zajmowane przez osoby, które są w stanie samodzielnie zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe.

Izba też postuluje wzmocnienie kontroli społecznej przy rozpatrywaniu i załatwianiu wniosków o najem lokali mieszkalnych. Urzędy gmin powinny informować mieszkańców m.in. o osobach zakwalifikowanych do otrzymania takiej pomocy i o sposobie jej realizacji.