Obowiązująca ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym narzucała samorządom terminy na wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Niedotrzymanie tych terminów skutkowało karami finansowymi dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Projekt UD316, nad którym pracuje Sejm, wprowadza zasadniczą ulgę: zawieszenie kar za nieterminowe wydawanie decyzji o warunkach zabudowy (WZ). Kary przestaną obowiązywać do 31 grudnia 2026 r.

Wnioskodawcy mogą skarżyć urzędy. Dotychczas, jeśli gmina przekraczała ustawowy termin wydania decyzji, inwestor mógł złożyć wniosek o nałożenie na nią 500 zł kary pieniężnej za każdy dzień zwłoki. Chociaż pieniądze trafiały do budżetu państwa, kara stanowiła silny bat mobilizujący samorządy do dotrzymywania terminów. Teraz jednak posłowie Koalicji Obywatelskiej, Polski 2050 – Trzeciej Drogi, PSL oraz Lewicy zaproponowali nowelizację. Ich projekt ustawy tymczasowo znosi możliwość wymierzania tych sankcji finansowych organom.

Samorządy alarmują o ogromnym wzroście liczby składanych wniosków o WZ po wejściu w życie reformy (w 2024 r. wzrost o 27 proc. w skali kraju, a w niemal 200 gminach ponad 100 proc.). Zawieszenie kar ma złagodzić problemy organizacyjne gmin w okresie przejściowym reformy.

Polska się dusi. Brakuje 1,5 mln mieszkań, deweloperzy wycofują się z budów
Polska się dusi. Brakuje 1,5 mln mieszkań, deweloperzy wycofują się z budów

Zobacz również
Reklama

Reforma planowania przestrzennego

Reforma planowania przestrzennego, która weszła w życie 24 września 2023 r., wymaga pilnych poprawek. Projekt nowelizacji koncentruje się na usprawnieniu systemu, ułatwiając gminom wdrożenie kluczowego Planu Ogólnego i cyfryzację. Gminy rezygnują z konieczności zachowania zgodności planu miejscowego z Planem Ogólnym w zakresie maksymalnego udziału powierzchni zabudowy. To uwalnia elastyczność w kształtowaniu ustaleń, o ile zachowana jest zgodność w zakresie intensywności i powierzchni biologicznie czynnej. W przypadku obiektów zabytkowych wprowadzają wyjątek od wymogu minimalnej powierzchni biologicznie czynnej. Procedura Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego (ZPI) staje się bardziej elastyczna. Rozszerzają katalog inwestycji uzupełniających. Co ważne, wydłużają z 3 do 14 dni roboczych termin weryfikacji wniosku o ZPI przez wójta/burmistrza, dając urzędnikom realny czas na pracę.

Reklama

Rząd wydłuża o trzy lata – do 1 lipca 2029 r. – termin na rozszerzenie zakresu danych przestrzennych dla planów miejscowych, dostosowując się do prac nad cyfryzacją. Wydłuża się także czas na wydanie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych z 60 do 90 dni.

Rejestr Urbanistyczny

Wprowadzone zmiany ułatwiają korzystanie z tzw. newslettera planistycznego i Rejestru Urbanistycznego:

  • Rezygnują z papierowych wniosków o powiadomienia, stawiając wyłącznie na komunikację elektroniczną.
  • Wprowadzają limit powiadomień na podstawie jednego wniosku – maksymalnie dwa lata, co ma chronić system przed nadmiernym obciążeniem.
  • Ogłoszenia o trwających pracach planistycznych będą dodatkowo publikować w Rejestrze Urbanistycznym, zwiększając skuteczność informowania obywateli.

Koniec z numerami ksiąg wieczystych

Projekt usuwa nadmiarowe obowiązki, które budziły zastrzeżenia:

  • W ustawie mieszkaniowej (tzw. specustawa deweloperska) usuwają obowiązek wskazywania i publikacji numeru księgi wieczystej nieruchomości we wniosku oraz w uchwale o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej.
  • Eliminują obowiązek opiniowania inwestycji dotyczących odbudowy Pałacu Saskiego przez Główną Komisję Urbanistyczno-Architektoniczną (GKUA), uznając, że nie leży to w kompetencjach doradczego organu.