Z takiej możliwości najczęściej korzystają banki udzielające kredytów hipotecznych. Gdy dłużnik nie zapłaci w terminie, wierzyciel może dochodzić zaspokojenia roszczeń z obciążonej hipoteką nieruchomości. Przysługuje mu wówczas pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Dopiero gdy otrzyma zwrot pożyczonej kwoty wraz z odsetkami i innymi opłatami, z pozostałej po sprzedaży nieruchomości sumy będą mogli egzekwować przysługujące im należności pozostali wierzyciele.

Reklama

Nawet sprzedaż obciążoną nieruchomość nie powoduje wygaśnięcia hipoteki. W takim przypadku wierzyciel może się domagać zaspokojenia wierzytelności od nowego właściciela, który nie jest jego dłużnikiem osobistym. Dopiero wygaśnięcie wierzytelności (np. zapłacenie jej razem z nieprzedawnionymi odsetkami, kosztami postępowania egzekucyjnego i innymi opłatami) spowoduje wygaśnięcie hipoteki.

Wpis do księgi wieczystej

Hipoteka zabezpiecza wyłącznie wierzytelności pieniężne i powstaje po wpisaniu jej do księgi wieczystej, która jest prowadzona dla obciążonej nieruchomości. Aby taki wpis nastąpił, potrzebne jest oświadczenie właściciela nieruchomości o tym, że hipoteka została ustanowiona na przykład w drodze czynności prawnej, orzeczenia sądu lub decyzji odpowiedniego organu podatkowego. Właściciel nieruchomości swoje oświadczenie powinien złożyć w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Obciążenie nieruchomości hipoteką nie ogranicza właściciela przy rozporządzaniu nią. Nie wolno mu jedynie dokonywać czynności, które mogłyby doprowadzić do znacznego zmniejszenia jej wartości i do pogorszenia jej stanu. Nie daje również wierzycielowi żadnych dodatkowych uprawnień do władania obciążoną nieruchomością.

Więcej praw dla właściciela

9 lutego 2011 r. wejdą w życie przepisy ustawy z 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw. Wzmocnią ochronę interesów właścicieli nieruchomości obciążonych hipoteką, ponieważ umożliwią im swobodne rozporządzenie opróżnionym miejscem po wygasłej hipotece, która do tej pory obciążała nieruchomość. Właściciel może wówczas ustanowić na nim nową hipotekę albo przenieść na nią inną, która wprawdzie obciążała już tę nieruchomość, ale znajdując się na dalszym miejscu, mogła zostać zaspokojona dopiero w dalszej kolejności, a nawet odsprzedać to wolne miejsce innemu dłużnikowi.

Gdy hipoteka wygaśnie tylko częściowo, właścicielowi nieruchomości będzie przysługiwało prawo do rozporządzania opróżnionym miejscem w tej części. W ten sposób zostanie zlikwidowana dotychczasowa zasada, że w razie wygaśnięcia hipoteki zwolnione miejsce automatycznie zajmą istniejące już i obciążające tę nieruchomość dawniej ustanowione hipoteki, które znajdowały się na dalszych miejscach.