Nieruchomości wchodzą w skład masy spadkowej i spadkodawca bez względu na wiek może je odziedziczyć z mocy ustawy albo testamentu. Jeżeli nieruchomość jest nadmiernie zadłużona, na przykład powyżej swojej wartości, to opłaca się odrzucić spadek.

Reklama

W sądzie

Aby zostać właścicielem nieruchomości po zmarłym spadkodawcy, przede wszystkim trzeba stwierdzić nabycie spadku w sądzie lub przed notariuszem. Wniosek do sądu może złożyć nie tylko spadkobierca, ale każda osoba mająca interes prawny w ustaleniu, kto zostanie po zmarłym nowym właścicielem nieruchomości i odziedziczy również inne rzeczy wchodzące w skład masy spadkowej.

Wnioskodawcą może być na przykład wierzyciel, który zabezpieczył swoją wierzytelność ustanowioną hipoteką na nieruchomości. Natomiast osoby, które wchodzą w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, muszą być uczestnikami postępowania. We wniosku należy je wskazać (imiona, nazwiska i adresy) oraz podać, po kim ma być stwierdzone nabycie spadku. Jeżeli nie są znani wszyscy uprawnieni do spadku albo wnioskodawca nie ma ich adresów, to wówczas sąd będzie poszukiwał spadkobierców, zamieszczając ogłoszenia w prasie.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku składa się w sądzie właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy, a jeśli nie można go ustalić, to właściwy jest sąd dla miejsca, w którym znajduje się pozostawiony przez zmarłego majątek.



Podział nieruchomości

Reklama

Gdy sąd już stwierdzi, kto i w jakich częściach otrzymał spadek, może zostać wszczęte kolejne postępowanie o dział spadku. Prowadzone jest na wniosek spadkobiercy, nabywcy części spadku lub udziału, a nawet spadkobiercy tych osób.

Aby przy podziale sąd uwzględnił nieruchomości wchodzące w skład masy spadkowej, należy je wymienić w spisie inwentarza, który jest dołączony do wniosku, lub wskazać we wniosku jako przedmiot działu. Trzeba też przedstawić dowody stwierdzające, że stanowiła ona własność spadkodawcy.

Można zaproponować sposób dokonania działu. Gdy masa spadkowa obejmuje kilka nieruchomości, warto wskazać, kto obejmie poszczególne z nich i zaproponować dopłaty, które wyrównają ich wartość do wysokości należnego konkretnemu spadkobiercy udziału spadkowego. Podobne propozycje wnioskodawca może mieć nawet wówczas, gdy dzielona jest tylko jedna nieruchomość. Wtedy może zaproponować, aby została przydzielona jednemu spadkobiercy, a pozostali otrzymali od niego spłaty albo inne wchodzące w skład masy spadkowej rzeczy o wartości wyrównującej ich udziały. Spadkobiercy nie muszą być zgodni co do sposobu podziału. Wtedy spór między nimi rozstrzygnie sąd.

Zdarza się, że pominięty w testamencie spadkobierca ustawowy występuje z roszczeniem o zachowek do osób, które dziedziczą. Z tytułu zachowku nie będzie mógł jednak otrzymać części nieruchomości, lecz tylko odpowiednio wyliczoną kwotę.



U notariusza

Osoby, które odziedziczyły mieszkanie lub dom, są zwykle zainteresowane szybkim stwierdzeniem nabycia spadku i przeprowadzeniem jego działu, więc często dokonują tych czynności w kancelarii notarialnej. Zarejestrowany przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia ma takie same skutki prawne, jak wydane w tej sprawie postanowienie sądu. W poświadczeniu notariusz wskazuje spadkobierców, którzy otrzymują spadek, tytuł powołania do spadku, wysokość udziałów, a przy złożeniu u notariusza testamentu określa też jego formę.

Notariusz może też dokonać działu spadku, pod warunkiem że wszyscy spadkobiercy są zgodni co do sposobu podziału. Przyjmuje się przy tym wartość rynkową mieszkania lub domu, które wchodzą do masy spadkowej.