Stary, ale wciąż jary... Dworzec Centralny w Warszawie ma 40 lat [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

1 40 lat temu w uroczystości otwarcia wzięli udział: premier Piotr Jaroszewicz, przewodniczący Rady Państwa Henryk Jabłoński, a także I sekretarz KC PZPR Edward Gierek, który przeciął wstęgę i wygłosił okolicznościowe przemówienie. Dwa dni później, na "najnowocześniejszym dworcu Europy", jak nazywano Centralny, witano sekretarza generalnego KC KPZR Leonida Breżniewa oraz Wielkiego Wodza Narodu Koreańskiego Kim Ir Sena.

2 Centralny mógł przyjąć 39 milionów podróżnych rocznie. Miał cztery poziomy, podziemne perony i rozległą infrastrukturę, w tym salon dla VIP-ów, a nawet fontannę sprowadzoną z Włoch. Największym zainteresowaniem nie tylko podróżnych, lecz także licznych zwiedzających, cieszył się jedyny w Warszawie automat z napojami i samoczynnie otwierające się szklane drzwi.

3 Dworzec należał do najnowocześniejszych w Europie, jednak został zbudowany w pośpiechu, przy zastosowaniu tańszych materiałów, a to wpłynęło na jego stan techniczny. W późniejszych latach podróżni skarżyli się też na panujący tam brud, kolejki do kas i obecność koczujących bezdomnych. Budynek przechodził liczne poprawki i remonty. Po jednym z nich, w 2012 roku prestiżowy miesięcznik "Architektura-Murator" uznał Warszawski Dworzec Centralny za "Ikonę polskiej architektury XX wieku" oraz przykład architektury modernistycznej o szczególnych walorach.

4 Do budowy Dworca Centralnego zużyto 12 i pół tysiąca ton stali, 100 tysięcy metrów sześciennych betonu oraz 80 tysięcy metrów kwadratowych szkła. Dworzec został wyłożony 50 tysiącami metrów kwadratowych kamienia, z czego 6 tysięcy stanowiły dolnośląskie marmury oraz granity. Władze zezwoliły na sprowadzenie z krajów kapitalistycznych licznych elementów wyposażenia dworca, między innymi: zegarów z Włoch, automatycznych drzwi ze Szwajcarii oraz pojazdu do czyszczenia posadzek. Na peronach znajdowały się wózki, którymi można było przewozić ciężkie bagaże.

5 W 1975 roku Dworzec Centralny zdobył prestiżowy tytuł Mistera Warszawy. W tym samym roku w jego wnętrzach odbył się pokaz polskich dyktatorów mody.

6 Centralny grał w reklamach i teledyskach, był bohaterem kilkunastu filmów, między innymi popularnych seriali - "Czterdziestolatek", "07 zgłoś się", "Daleko od szosy"i "Zmiennicy". Był też jednym z miejsc akcji obrazu Janusza Majewskiego z 2006 roku "Miłość w przejściu podziemnym". W 1980 roku Krzysztof Kieślowski zrealizował film dokumentalny zatytułowany "Dworzec", w którym zawarł dwa różne punkty widzenia - propagandowy i rzeczywisty obraz stołecznego dworca.

7 Od początku Centralny stał się miejscem spotkań prywatnych i oficjalnych. 7 grudnia 1975 roku członkowie Biura Politycznego KC PZPR witali delegację Związku Radzieckiego z Leonidem Breżniewem na czele.

8 Jeden z naszych działaczy i ówczesny wicepremier Józef Tejchma, odnotował w prywatnym dzienniku: "Breżniew wyszedł z wagonu zapewne trochę pijany, dzięki czemu miałem możliwość być pocałowanym przez niego przy powitaniu. Pierwszy raz z Breżniewem! Nic więcej w tłumie nie zobaczyłem".

9