Geodeta ustala, jak przebiegają granice, i sporządza dokumentację potrzebną do rozgraniczenia nieruchomości na podstawie dokumentów, które potwierdzają stan prawny nieruchomości. Mogą to być odpisy z ksiąg wieczystych lub dokumentów, które znajdują się w zbiorach, a także wypisy aktów notarialnych, prawomocne orzeczenia sądów i ugody sądowe oraz ostateczne decyzje administracyjne.

Reklama

Istotne są też dokumenty, które pozwalają określić położenie punktów granicznych. Chodzi tu przede wszystkim o dokumenty geodezyjne, które zawierają dane liczbowe do ustalenia przebiegu granic. Są to m.in. szkice i protokoły graniczne, zarysy z pomiaru granic i szkice wyznaczenia granic działek, które zostały wydzielone w wyniku scalenia, wymiany gruntów lub podziału nieruchomości. Zamiast nich geodeta może uwzględnić mapy i plany, które obejmują granice albo pozwalają odtworzyć ich przebieg (mapy jednostkowe nieruchomości, katastralne, scalenia i wymiany gruntów, plany parcelacyjne, a nawet mapy ewidencji gruntów i mapy zasadnicze).

Jeśli geodeta wykonuje czynności na opisywanym gruncie, musi ustalić tożsamość stron oraz sprawdzić ich obecność, a także przyjąć ewentualne pełnomocnictwa. Istotny jest też wywiad terenowy, gdy geodeta odszukuje znaki graniczne i określa położenie znaków przesuniętych lub zniszczonych. Wskazuje też punkty graniczne, ale tylko wówczas, gdy istnieją dokumenty, które pozwalają na ich określenie.

Geodeta, który ustali granice na podstawie zebranych dowodów, powinien wskazać stronom przebieg granicy, stabilizować punkty graniczne, sporządzić protokół graniczny i wykonać pomiar tej granicy.

Zdarza się też, że na podstawie zebranych dowodów geodeta nie może ustalić przebiegu granic. Wtedy przyjmuje od stron oświadczenia. W razie sporu nakłania je do zawarcia ugody. Może nawet sporządzić akt ugody, jeśli doprowadzi do jej zawarcia. Jeśli geodeta nie może ustalić granicy na podstawie dowodów lub oświadczenia stron, które w dodatku nie chcą zawrzeć ugody, ma prawo tymczasowo utrwalić granice, sporządzić protokół oraz opracować opinię dotyczącą przebiegu granic.

Znaki graniczne naziemne wykonane są z betonu, kamienia lub innego trwałego materiału. Jako znaki podziemne mogą być użyte rurki drenarskie, butelki, płytki betonowe lub inne podobne przedmioty. Znaki umieszczane są w odległości nie większej niż 200 m od siebie. Muszą być dobrze widoczne z punktu na punkt. Przy granicach naturalnych osadza się je w punktach załamania się granicy.