Kontrolę można prowadzić na terenie budowy, w obiekcie budowlanym, a także w pomieszczeniu, w którym wyroby są składowane. Organ kontroli lub osoba działająca z jego upoważnienia będą miały prawo wstępu do tych obiektów. Natomiast postępowania w sprawie wyrobów budowlanych, które nie spełniają wymogów, będą wszczynane z urzędu. Nowe zasady kontroli obowiązują od 30 grudnia 2010 r., gdy weszły w życie przepisy ustawy z 21 maja 2010 r. nowelizującej ustawę o wyrobach budowlanych oraz ustawę o systemie zgodności.
Aby sprawdzić, czy konkretny wyrób spełnia wymogi, można pobierać próbki składowanych na terenie budowy wyrobów. Na podstawie uzyskanych wyników będą wszczynane kontrole. Po pobraniu próbki organ kontroli sporządza protokół.
Oprócz próbki przeznaczonej do badań pobiera się i zabezpiecza również dodatkową tzw. próbkę kontrolną z tej samej partii towaru. Tę próbkę kontrolowany ma obowiązek przechowywać w warunkach uniemożliwiających zmianę jakości lub cech charakterystycznych wyrobu budowlanego aż do czasu zwolnienia przez właściwy organ. Próbki kontrolnej nie pobiera się, jeśli byłoby to utrudnione z uwagi na wartość, rodzaj lub niewielką ilość wyrobu budowlanego albo nie jest możliwe przechowywanie jej w wymaganych warunkach.
Procedura pobrania i zabezpieczania próbek do badań oraz próbek kontrolnych jest stosowana na budowach prowadzonych w ramach działalności gospodarczej inwestora, a także wówczas, gdy obiekt budowlany jest wznoszony w celu wprowadzenia go do obrotu.
Reklama
Kontrola wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu może się odbywać u przedsiębiorcy, producenta albo importera, w ich siedzibach lub w miejscach i w czasie wykonywania działalności. Kontrolowany przedsiębiorca albo osoba przez niego upoważniona powinni być przy niej obecni. Natomiast za zgodą przedsiębiorcy kontrolę można przeprowadzić również w siedzibie inspekcji, jeśli może to usprawnić procedurę.



Kontroluje się wyłącznie wyrób, prawidłowość jego oznakowania, ocenę zgodności i dokumentację techniczną. Producent albo importer powinni przedstawić w wyznaczonym terminie deklarację zgodności wyrobu budowlanego, nazwę firmy, w której został wytworzony, a przy wyrobach importowanych również adres i nazwę producenta.
Muszą też okazać wykaz uwzględnionych specyfikacji technicznych, a nawet ogólny opis wyrobu, schematy i instrukcje jego stosowania. Dodatkowo kontroler może zażądać od tych przedsiębiorców, aby okazali sprawozdania z przeprowadzonych badań i informacje o przeprowadzonej wcześniej zakładowej kontroli produkcji.
Kontrolowany sprzedawca musi podać nazwę i adres producenta, importera albo sprzedawcy, od którego nabył wyrób budowlany, ogólny opis wyrobu, schematy i instrukcje, a także deklarację zgodności, gdy producent lub importer mają siedzibę za granicą. Jeśli wyrób może stwarzać zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, to kontrolujący ma prawo żądać przedstawienia w wyznaczonym terminie jego dokumentacji technicznej.
Już w trakcie wykonywania kontroli inspektorzy badają dokumenty, żądają sporządzenia ich kopii, a nawet – gdy uznają, że jest to niezbędne – tłumaczenia na język polski. Mają też prawo domagać się, aby przedsiębiorca potwierdził zgodność kopii dokumentów z oryginałem. Oprócz tego dokonują oględzin wyrobów budowlanych i legitymują osoby, aby stwierdzić ich tożsamość, gdy jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli, a także mogą żądać od przedsiębiorcy, aby udzielił w wyznaczonym terminie wyjaśnień ustnych lub na piśmie w sprawach objętych zakresem kontroli.
Aby wyjaśnić w sposób wyczerpujący okoliczności sprawy, wolno im przesłuchiwać osoby w charakterze świadków, biegłych i stron. Zasięgają też opinii biegłych, zabezpieczają dowody, wyroby budowlane, pomieszczenia albo środki przewozowe, a także pobierają nieodpłatnie próbki wyrobów do badań.



Gdy wyrób nie spełnia wymogów, to może zostać wydany zakaz nieprzekazywania go dalej. W razie nieusunięcia w terminie nieprawidłowości zakazuje się obrotu określoną partią wyrobu budowlanego. Może nawet zostać wydana decyzja o wycofaniu materiału z obrotu przez producenta lub importera. Organ może też dokonać zabezpieczenia wyrobu albo partii wyrobów, gdy kontrolowany nie przedstawił dokumentów związanych z oceną zgodności wyrobu budowlanego lub gdy dokumenty albo oględziny wyrobu wskazują, że nie spełnia on wymogów, bądź organ ma dowody na to, że właściwości użytkowe wyrobu są niezgodne z deklarowanymi.