Własność mieszkania może zostać przeniesiona na podstawie umowy darowizny. Podarować można również spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i prawo odrębnej własności lokalu. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu nie może być przedmiotem darowizny.

Reklama

Obdarowany powinien wyrazić zgodę na przyjęcie darowizny. Wymóg ten został wprowadzony po to, aby mógł uniknąć w ten sposób stania się właścicielem zadłużonej nieruchomości.

Przeniesienie własności mieszkania w drodze darowizny może nastąpić wyłącznie na podstawie umowy sporządzonej przez notariusza. Nie można skutecznie podarować lokalu na podstawie umowy sporządzonej tylko na piśmie, ponieważ nie jest ona ważna. Przy obrocie nieruchomościami przepisy wymagają zawarcia umowy w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Wymóg sporządzenia aktu notarialnego dotyczy również umowy o przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Aby darowizna została przeprowadzona właściwie, u notariusza, który sporządzi akt, muszą jednocześnie stawić się darczyńca (dotychczasowy właściciel) oraz obdarowany.



Zanim obaj podpiszą umowę, notariusz powinien ustalić ich tożsamość na podstawie dowodów osobistych lub innych dokumentów, na przykład paszportów. Notariusz musi też stwierdzić, czy darczyńca jest właścicielem mieszkania stanowiącego przedmiot darowizny. Robi to w oparciu o aktualny wypis z księgi wieczystej prowadzonej dla mieszkania, które ma zostać podarowane.

Przyjmuje się, że wypis nie może być wydany przez wydział ksiąg wieczystych sądu wcześniej niż trzy miesiące przed dokonaniem transakcji. Coraz częściej jednak notariusze sprawdzają jeszcze dodatkowo w dniu zawarcia umowy, przed podpisaniem aktu, czy darczyńca nadal jest wpisany jako właściciel do działu drugiego księgi wieczystej prowadzonej dla tego mieszkania.

Reklama

Mieszkanie małżonków

Mieszkanie może stanowić własność obojga małżonków i wchodzić do ich majątku wspólnego. Może też należeć tylko do jednego małżonka, ponieważ wchodzi do jego majątku osobistego. Taka sytuacja ma miejsce, gdy odziedziczył mieszkanie albo otrzymał je na podstawie umowy darowizny w czasie trwania małżeństwa, a z małżonkiem pozostaje we wspólności majątkowej.

Coraz częściej jednak zdarza się, że małżonkowie zawierają umowę o rozdzielności majątkowej i wówczas każdy z nich nabywa majątek osobisty. W takim przypadku zakupione mieszkanie wchodzi w skład majątku osobistego żony albo męża, który je nabył. Może więc swobodnie nim dysponować i np. bez zgody drugiego małżonka przenieść jego własność na inną osobę drogą darowizny.

Gdy małżonkowie są właścicielami mieszkania, to aby przenieść jego własność na obdarowanego, oboje muszą przystąpić do aktu notarialnego. Obowiązuje zasada, że majątkiem wspólnym rozporządzają wspólnie. Dlatego w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej tylko jeden małżonek nie może podarować całego wspólnego mieszkania innej osobie.

Kto ponosi koszty

Najczęściej koszt sporządzenia umowy darowizny w formie aktu notarialnego ponosi obdarowany. Przepisy nie zabraniają jednak, aby te koszty poniósł darczyńca. Za sporządzenie aktu notarialnego notariusz pobiera wynagrodzenie według stawek określonych w taksie notarialnej. Są one określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. nr 148, poz. 1564 z późn. zm).Wysokość zastosowanej przy ustaleniu wynagrodzenia stawki zależy od wartości mieszkania.

Natomiast tylko w niektórych przypadkach maksymalna stawka wynosi połowę kwoty przewidzianej w rozporządzeniu. Na przykład w taki sposób wylicza się ją, gdy umowę darowizny lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość zawierają osoby zaliczane do pierwszej grupy podatkowej, a nabywcy mają prawo skorzystać z ulg przewidzianych w ustawie o podatku od spadku i darowizn. Połowę należnej stawki pobiera się od umowy zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz zbycia eksektatywy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.