Warto więc wiedzieć, jak postąpić w takiej sytuacji, aby nie stracić na transakcji albo przynajmniej zminimalizować stratę. Przedsiębiorca, który posiada nieuregulowane przez kontrahenta należności, ma do dyspozycji kilka rozwiązań. A mianowicie może on:
- skorzystać z ulgi na złe długi, na skutek której skoryguje podatek należny od transakcji;
- zaliczyć wartość netto odpisu aktualizującego wartość należności do kosztów uzyskania przychodów;
- zaliczyć wartość netto należności do kosztów uzyskania przychodów;
- obciążyć kontrahenta rekompensatą o równowartości 40 euro za dochodzenie zapłaty należności.
Zastosowanie wymienionych rozwiązań, u podstaw których leży brak zapłaty ze strony kontrahenta, wymaga jednak spełnienia określonych warunków.
1. Jak skutecznie skorzystać z ulgi na złe długi
Jeżeli podatnik (wierzyciel) wystawił fakturę za sprzedane towary i usługi i odprowadził do urzędu skarbowego VAT należny od tej sprzedaży, a następnie bezskutecznie czeka na zapłatę od dłużnika, to warto pamiętać, że przy zachowaniu określonych warunków przysługuje mu prawo do korekty podatku należnego powszechnie określanej mianem „ulgi na złe długi”. Na zasady korzystania z tej ulgi, określone zarówno dla wierzyciela, jak i dłużnika, wskazuje odpowiednio art. 89a i art. 89b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.; dalej ustawa o VAT). I tak wierzyciel (czynny podatnik VAT) może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona – tzn. wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni, licząc od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Uprawnienie do skorygowania VAT dotyczy również wierzytelności częściowo nieuregulowanej przez dłużnika. Wówczas wierzyciel dokonuje korekty VAT przypadającej na część nieuregulowanej kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.
WAŻNE W 2019 r. wierzyciel (czynny podatnik VAT) może skorzystać z ulgi na złe długi, jeśli dłużnik nie dokonał zapłaty w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu płatności. Do końca 2018 r. należało zachować termin 150 dni.
W porównaniu z przepisami obowiązującymi w tym zakresie do końca 2018 r. termin dla ulgi na złe długi został skrócony ze 150 dni do obecnie obowiązujących 90 dni, co jest rozwiązaniem niewątpliwie korzystnym dla wierzycieli.