Jak urządzić mieszkanie dla seniora? PRAKTYCZNE PORADY i WSKAZÓWKI

Według danych GUS, już w 2020 roku 20 proc. polskiego społeczeństwa będą stanowili seniorzy. Dekadę później liczba osób w wieku 60+ wyniesie już prawie 1/3 wszystkich mieszkańców naszego kraju. Dane te znalazły potwierdzenie w raporcie NIK, dotyczącym dostępności budynków dla ludzi starszych i niepełnosprawnych (październik, 2018 rok). Potrzebne zatem będą mieszkania dostosowane do potrzeb tej rosnącej grupy społecznej.

Należy pamiętać o tym, że innego rodzaju udogodnień potrzebują osoby poruszające się o kulach, bądź przy pomocy chodzika niż te poruszające się na wózku, a jeszcze innych osoby niedowidzące czy z demencją. Nie ma zatem uniwersalnej rady, jakie urządzenia są najbardziej odpowiednie.
Wybór jednego z przedstawionych rozwiązań powinien być dostosowany do stopnia sprawności i potrzeb seniora - radzą eksperci serwisu domiporta.pl

Okna

Przykładowo, zamawiając nowe okna warto zwrócić uwagę na to, aby klamki były zamocowane na wysokości umożliwiającej ich obsługę osobom na wózku (jeśli to konieczne). Dostępne są też klamki z przedłużonym uchwytem lub specjalne napędy pozwalające na zdalne otwieranie okien za pomocą pilota.
Z kolei wysokie progi w drzwiach balkonowych lub tarasowych stanowią trudną do pokonania przeszkodę, dlatego wiele firm wprowadziło już do swojej oferty drzwi z obniżoną wysokością (maks 2 cm) bądź tzw. bezprogowe. Oznacza to, że próg jest zlicowany z powierzchnią posadzki.

Drzwi

W wielu sytuacjach zalecanym rozwiązaniem w mieszaniu seniora jest montaż drzwi wewnętrznych przesuwnych lub składanych. Inną opcją są drzwi z automatycznym napędem – otwierane na kilka sposobów – za pomocą pilota, przycisku na ścianie, a nawet czujników, zapewniających ich samoczynne otwieranie, gdy "zauważą" zbliżającą się osobę.

Przeprowadzka do odpowiedniego mieszania - kiedy podjąć decyzję

Dr inż. architekt Agnieszka Cieśla, prezes fundacji "Mimo wieku", uważa że sporo jest prawdy w powiedzeniu "starych drzew się nie przesadza". Wraz z wiekiem stajemy się bowiem coraz mniej odporni na zmiany, a przeprowadzka w późnym wieku może wywołać duży stres. Dlatego fundacja rekomenduje, aby przeprowadzić się do mieszkania, w którym spędzimy starość, już w okolicach 65. roku życia, czyli wtedy, gdy jesteśmy jeszcze samodzielni i sprawni i sami jesteśmy wstanie wybrać oraz urządzić mieszkanie.

Mieszkanie możemy doposażać na przestrzeni lat w zależności od pojawiających się potrzeb. Ważne jest natomiast to, by od początku takie mieszkanie było przystosowane do potrzeb osób z ograniczeniami ruchowymi (odpowiedni rozkład i powierzchnie pomieszczeń) i aby budynek, w którym się ono znajduje miał windę. Istotna też jest wielkość mieszkania - zalecamy, aby mieszkanie dla pojedynczej osoby miało metraż nie większy niż 55, a dla pary 70 mkw. Dzięki temu będzie łatwe w utrzymaniu, czyli takie, w którym nakłady pracy na obsługę oraz koszty użytkowania będą na niskim poziomie.

Łazienka

W tym pomieszczeniu szczególnie pomocne będą uchwyty – umieszcza się je zwykle w prysznicu (lub przy wannie, jeśli jest), a także przy sedesie i umywalce. Zależnie od potrzeb przytwierdza się je do ściany lub podłogi, jak wynika z informacji zebranych przez serwis domiporta.pl

Hanna Prądzyńska specjalista do spraw projektowania w firmie HEWI, zaleca dla seniorów poruszających się na wózku płaską umywalkę, gdyż pozwoli im to swobodnie korzystać z niej na siedząco. Zintegrowane uchwyty w blacie zapewnią wsparcie, przy okazji, będąc wieszakami na ręczniki. Model umywalki z dużym blatem do odstawiania to świetny pomysł – unikamy schylania się (czyli potencjalnych zawrotów głowy), oraz sięgania z szafek umieszczonych zbyt wysoko (grozi to upadkiem). Ciekawym rozwiązaniem są umywalki z czerwonymi oznakowaniami, co ułatwia postrzeganie trójwymiaru osobom zmagającym się z pogorszeniem wzroku, a także z demencją – tak samo kolorowe są uchwyty na ścianach i klamki do drzwi.

Pod umywalką można zamontować specjalny syfon przesunięty do ściany lub wbudowany w nią. Pozwala to wygodnie podjechać osobie na wózku do umywalki, a nawet jeśli to nie jest potrzebne, to takie rozwiązanie zapewnia więcej miejsca do zagospodarowania w szafce pod przyborem sanitarnym.

Przy umywalce, podobnie zresztą jak pod prysznicem, sprawdzą się baterie z wydłużonym uchwytem umożliwiającym regulację strumienia oraz temperatury wody na przykład za pomocą łokcia. Inny przydatny rodzaj baterii przy umywalce to modele bezdotykowe - wystarczy podsunąć pod nie dłonie, aby uruchomić wypływ wody.

Klaudia Bączek, brand communication and PR coordinator w firmie Roca, uważa, że w łazience seniora dobrym rozwiązaniem jest prysznic z brodzikiem całkowicie wpuszczonym w posadzkę ( brak progu ułatwia korzystanie z brodzika osobom z upośledzeniem ruchowym), z antypoślizgowym dnem. Warto tu też zamontować baterię termostatyczną, dzięki czemu nie ma obawy, że ze słuchawki natrysku lub wylewki popłynie zbyt gorąca bądź zbyt zimna woda.

Pod prysznicem przyda się też składana, wisząca ławeczka z antypoślizgowym siedziskiem – dodaje Hanna Prądzyńska z firmy Hewi.
Inna rozwiązanie to prysznic bez brodzika z odpływem liniowym, wówczas zapewniony jest szybki odpływ wody. Poza tym na podłodze należy ułożyć antypoślizgowe płytki, radzi serwis domiporta.pl

A jeśli w łazience będzie wanna, to np. dla seniorów z upośledzeniem ruchowym, powinna być niższa od tradycyjnej, aby wejście do niej było możliwe bez zbytniego podnoszenia nóg. Do wanny można też wstawić odpowiednie krzesełko.
Ciekawą opcją jest wanna z drzwiczkami, które pozwalają wejść do niej jak do prysznica. W trakcie kąpieli są one zamknięte i ponownie otwierane, gdy cała woda spłynie z wanny po zakończeniu mycia.

Marta Ostojska, PR & advertising specialist z firmy Geberit poleca, zwłaszcza dla osób starszych (choć nie tylko), miskę ustępową z funkcją mycia. Tego typu toaleta myjąca gwarantuje świeżość i komfort, dzięki funkcji delikatnego podmywania. W mieszkaniu lub domu już użytkowanym, w którym w najbliższej przyszłości nie planujemy dużego remontu łazienki, warto zastosować deską myjącą – zapewnia równie idealną czystość i można ją dopasować do zainstalowanej już miski ceramicznej.

Sypialnia i salon

W sypialni powinno znaleźć się łóżko o wysokości ramy, która umożliwi swobodne wstawianie. Zależnie od potrzeb stosuje się standardowy stelaż lub z możliwością regulacji wysokości oraz oparcia i podnóżka. W tym ostatnim rozwiązaniu stelaż może być podnoszony elektrycznie lub ręcznie.
Materac należy dopasować do indywidualnych schorzeń – gdy starsza osoba dużo czasu spędza w łóżku, często zalecany jest materac leczniczy (np. przeciwodleżynowy).

Katarzyna Jaros Puzio, dekorator wnętrz i projektant IKEA, zwraca uwagę na łóżko, mające regulowane boki. Pozwala to na użycie materacy o różnej grubości, odpowiadającej indywidualnym potrzebom. Jej zdaniem, ważnym elementem wnętrza są także stabilne krzesła lub fotele, co uzyskiwane jest dzięki szeroko rozstawionym w nich nogom.

Kuchnia

Dr inż. architekt Agnieszka Cieśla podpowiada, że w kuchni, o ile to możliwe, należy unikać szafek ponad blatem roboczym. A jeśli zostaną instalowane, powinny uwzględniać możliwość zmiany wysokości zawieszenia, by stać się dostępnymi dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim. Szafki znajdujące się ponad wysokością blatu należy wyposażyć w drzwi odchylane ku górze, przy czym w górnej pozycji drzwi nie powinny zagrażać uderzeniu głową.

Szafki dolne należy wyposażyć w szuflady o mechanizmach ułatwiających otwieranie/zamykanie. Uchwyty szuflad powinny być obłe lub zagłębione w drzwiach w celu uniknięcia kontuzji, w kolorze kontrastującym z licem mebli.

Instalacje

Instalacja elektryczna powinna być tak poprowadzona, aby gniazda zasilania były umieszczone nie niżej niż 40 cm ponad podłogą, a przełączniki oświetlenia - 85 cm, (wyjątkowo dopuszcza się wysokość 120 cm). Łatwą lokalizację tego osprzętu osobom starszym zapewni kontrastowy kolor gniazd i przełączników w porównaniu ze ścianą.

Katarzyna Jaros Puzio z IKEA, zwraca też uwagę na możliwość zastosowania żarówek pozwalających regulować jasność oświetlenia i bezprzewodowy czujnik ruchu. Ten ostatni sprawi, że mieszkanie będzie bardziej bezpieczne dzięki oświetleniu, które włącza się po wykryciu ruchu.

Ze względu na bezpieczeństwo w mieszkaniu seniora zaleca się montaż czujników zalania w kuchni i w łazience oraz czujników dymu.